9 نکته طلایی برای بهبود کیفیت ترجمه ماشینی با ویرایش بعد از ترجمه

این واقعا یه انقلاب بود!

ترجمه ماشینی رو میگم که یه سرعت عجیب و غریب به فرآیند انتقال محتوا داد و این روزها، موتورهای ترجمه نورونی، خروجی‌های تولید میکنن که واقعا شگفت‌انگیز به نظر می‌رسه.

اما… آیا متن تولید شده صلاحیت این رو داره که بدون هیچ بازبینی و بررسی مجددی، استفاده شه؟ باید بگم خیر، و اینجاست که می‌فهمیم، سرعت به تنهایی کافی نیست!

تازه نقش یک متخصص انسانی برای ویرایش پس از ترجمه پررنگ می‌شه تا تضمین کنه ترجمه ماشینی سریع، به ترجمه‌ای با کیفیت و قابل‌انتشار تبدیل شده.

توی این مطلب، ۱۰ نکته کلیدی برای انجام یک ویرایش کامل بعد از ترجمه رو بررسی می‌کنیم.

ویرایش پس از ترجمه چیه و چرا اهمیت داره؟

ویرایش بعد  از ترجمه و یا Post-Editing، فرآیند اصلاح و بهینه‌سازی خروجی تولید شده به وسیله یه سیستم ترجمه ماشینیه.

تفاوت کلیدی:

• ویرایش معمولی Editing بررسی و اصلاح متنیه که یه مترجم انسانی از اول ترجمه‌اش کرده.
• ویرایش پس از ترجمه: با تمرکز روی حفظ حداکثری ترجمه ماشینی و حداقل تغییرات، تنها برای رفع خطاها و بهبود روانی انجام می‌شه.

ترجمه ماشینی در کسری از ثانیه هزاران کلمه رو ترجمه می‌کنه، اما در درک ظرافت‌های فرهنگی، اصطلاحات خاص و لحن متن هنوز دچار خطا می‌شه؛ یه ویرایشگر انسانی این نواقص رو برطرف می‌کنه و پلی بین سرعت ماشین و کیفیت انسان ایجاد می‌کنه.

مراحل ویرایش بعد از ترجمه ماشینی

در ادامه، مراحل ویرایش بعد از ترجمه ماشینی رو گام به گام بررسی می‌کنیم.

1.    مرور اولیه متن: قبل از ورود به جزئیات

قبل از اینکه قلم به دست بگیرین و شروع به ویرایش ریز به ریز کنین، یه مرور کلی و سریع از کل متن ترجمه‌شده داشته باشین.

هدف از این کار:

• تصویر کلی از کیفیت خروجی (آیا ترجمه در سطح خوبه یا ضعیف؟)
• شناسایی سریع نقاط ضعف مکرر (آیا مشکل بیشتر گرامریه یا واژگانی؟)
• تعیین میزان کار مورد نیاز (آیا نیاز به ویرایش کامل داره یا تنها ویرایش سبکه؟)

این مرحله به شما کمک می‌کنه تا استراتژی مناسب برای صرفه‌جویی در زمان رو انتخاب کنین.

2.    بررسی دقت واژگان تخصصی

یکی از بزرگترین چالش‌های ترجمه ماشینی، عدم دقت در ترجمه واژه‌های تخصصی، اسامی خاص و اصطلاحات فنیه.

• تمرکز: اصطلاحات مربوط به یک حوزه خاص (پزشکی، حقوقی، مهندسی و …) رو با دقت بررسی کنین.
• ابزارها: از لغت‌نامه‌های معتبر تخصصی، Glossary پروژه‌تون یا منابع رسمی در اون صنعت استفاده کنین تا مطمئن بشین معادل‌های انتخابی کاملاً دقیق و درست هستن؛ اشتباه در یه اصطلاح تخصصی می‌تونه کل متن را بی‌اعتبار کنه.

3.    توجه به سبک و لحن متن

ترجمه ماشینی اغلب خروجی‌ای با لحن خشک، تحت‌اللفظی و یکنواخت ارائه می‌ده که فاقد شور و ظرافت‌های ارتباط انسانیه؛ چیزی که در گیرایی متن و اثرگذاری روی خواننده، اهمیت زیادی داره..

• بررسی لحن: آیا متن یه تبلیغ دوستانه هست، یه مقاله علمی رسمی، یا یه گزارش خبری بی‌طرف؟ باید مطمئن بشین لحن متن مقصد با هدف اصلی اون مطابقت کامل داره.
• روان‌سازی: اگه متن بیش از حد شبیه ترجمه ماشینی به نظر می‌رسه، اون رو “نرم” و “روان” کنین تا برای مخاطب بومی، طبیعی و گیرا باشه و احساس کنه داره متنی از نویسنده‌ای با زبان مادری خودش می‌خونه. گاهی باید کمی از ساختار اصلی فاصله گرفت تا لحن درست منتقل بشه.

4.    رفع خطاهای دستوری و ساختاری

اگرچه سیستم‌های NMT امروزی در گرامر بسیار قوی عمل می‌کنن، اما همچنان مرتکب خطاهای ساختاری می‌شن و این اجتناب‌ناپذیره؛ مخصوصا وقتی داره یه جمله بلند یا پیچیده رو ترجمه می‌کنه.

• اصلاح جمله‌بندی: ترتیب کلمات (که در فارسی اهمیت داره)، تطابق فعل و فاعل، و استفاده صحیح از حروف اضافه و زمان‌ها رو اصلاح کنین.
• توجه به ساختار: مطمئن بشین ساختار جمله توی زبان مقصد، صحیح و استاندارده. (مثلاً جایگاه درست صفت‌ها و قیدها)

5.    بازنویسی جملات مبهم یا طولانی

جمله‌های خیلی طولانی یا مواردی که ترجمه ماشینی مفهومشون رو مبهم کرده، یکی از آفت‌های روانی متن محسوب می‌شه.

• تقسیم‌بندی: جمله‌های طولانی رو به چندین جمله کوتاه‌تر و قابل فهم‌تر تقسیم کنین.
• شفاف‌سازی: اگر متوجه شدین که یک جمله ترجمه‌شده معنای واضحی نداره، ممکنه ماشین مفهوم متن اصلی رو به درستی درک نکرده باشه؛ در این صورت، باید اون جمله رو به طور کامل بازنویسی کنین تا مفهوم اصلی رو با وضوح کامل منتقل کنین.

6.    هماهنگی اصطلاحات در کل متن

یکی از نقاط ضعف رایج در ترجمه‌های ماشینی (به خصوص در متون بزرگ)، عدم هماهنگی در واژه‌هاست. ممکنه یه اصطلاح در یه پاراگراف به یه شکل و در پاراگراف دیگه‌ای به شکلی متفاوت ترجمه شده باشه.

• استانداردسازی: در سراسر متن، اصطلاحات کلیدی و اسامی را یکسان‌سازی کنین؛ اگه برای یه کلمه چندین معادل مناسب وجود داره، یکی رو انتخاب کرده و از اون برای کل متن استفاده کنین.
• استفاده از حافظه ترجمه: استفاده از حافظه ترجمه Translation Memory و واژه‌نامه تخصصی پروژه، کلید حفظ این هماهنگیه.

7.    تطبیق ترجمه با فرهنگ و بافت مخاطب

ترجمه فراتر از کلمات، انتقال مفاهیمه؛ یه ویرایشگر خوب، ترجمه رو به شکلی تنظیم می‌کنه که برای مخاطب هدف قابل درک و مناسب باشه، در واقع، اینجا بومی‌سازی اتفاق افتاده!

• مثال‌ها و استعاره‌ها: بررسی کنین آیا ضرب‌المثل‌ها، ارجاعات فرهنگی یا اصطلاحات محلی به درستی و به صورت بومی ترجمه شده‌ان یا نه.. (یا اینکه باید کاملاً با یک معادل فرهنگی جایگزین بشن)
• فرمت‌ها: اطمینان حاصل کنین که واحدها، تاریخ‌ها، ارزها و اسامی به فرمت بومی منطقه هدف تبدیل شده باشن.

8.    استفاده از ابزارهای کمکی و واژه‌نامه‌ها

ابزارهای ترجمه حرفه‌ای، دستیاران قدرتمند شما در فرآیند ویرایش بعد از ترجمه ماشینی هستن.

• لغت‌نامه: برای تأیید صحت اصطلاحات تخصصی.
• حافظه ترجمه: برای تضمین هماهنگی و استفاده مجدد از جمله‌های قبلاً تأیید شده.
• ابزارهای تضمین کیفیت: ابزارهایی که به طور خودکار خطاهای املایی، عددی، گرامری و ناهماهنگی‌های واژگانی را بررسی می‌کنن، سرعت و دقت ویرایش شما رو به شدت افزایش می‌دن.

9.    بازخوانی نهایی و مقایسه با متن اصلی

زمانی که تمامی اصلاحات انجام شد، فرآیند رو با دو مرحله حیاتی به پایان برسونین:

1. بازخوانی نهایی یا Proofreading: متن ویرایش شده رو یه بار دیگر به طور کامل بخونین تا از روانی و طبیعی بودن آن مطمئن بشین؛ در این مرحله به دنبال خطاهای تایپی، فاصله‌گذاری و خوانایی باشین.
2. مقایسه با متن اصلی: هر بخش را با متن منبع تطبیق بدین تا مطمئن بشین هیچ مفهومی جا نیفتاده یا معنای اصلی به طور ناخواسته تغییر نکرده! هدف نهایی اینه که کیفیت ترجمه به سطح کیفی ترجمه انسانی برسه.

ترکیب سرعت و کیفیت

ویرایش بعد از ترجمه ماشینی، کلید طلایی استفاده بهینه از توانمندی‌های ترجمه ماشینیه؛ با پیروی از نکته‌هایی که گفتم، شما نه تنها سرعت بالای MT را به کار می‌گیرید، بلکه با دقت و ظرافت انسانی، کیفیتی را ارائه می‌دهید که شایسته انتشار و استفاده در سطح حرفه‌ای است.

فرقی نمی‌کنه برای ترجمه دارین از حساب شخصی چت جپت استفاده می‌کنین و یا کاریز که متخصص ترجمه ارزان با هوش مصنوعیه!

شما از ابزارها یا ترفند خاصی برای ویرایش بعد از ترجمه ماشینی استفاده می‌کنین؟ حتما از تجربه‌هاتون بگین برام!