اصول بنیادین نوشتن پرامپت برای ترجمه

کار کردن با هوش مصنوعی خیلی خوبه، چون هم سریعه، هم کیفیت نسبتا خوبی داره.

اما! همینجوری که نمیشه باهاش کار کرد، اول باید زبون چرم و نرمی داشته باشی و بدونی چطوری باهاش صحبت کنی، وگرنه فقط وقتت رو تلف می‌کنه و تهش هم جیغ‌زنان ازش فاصله می‌گیری!

نوشتن یک پرامپت مؤثر مثل دادن یک دستورالعمل جامع و دقیق به یه همکار هوشمنده، هرچه این دستورالعمل کامل‌تر باشه، خروجی نهایی به هدف شما نزدیک‌تره!

توی این مطلب، قراره درباره اصول اصلی پرامپت نویسی برای ترجمه صحبت کنم و راهکاری بنیادی بهتون بدم، تازه آخرش چندتا مثال هم آوردم که بهتره از دستش ندی!

پرامپت چیه؟

شاید فکر کنین پرامپت‌نویسی یه فرایند خیلی پیچیده‌اس و قرار نیست از پسش بربیاین…

خب باید بگم در اشتباهین! 😶

پرامپت (Prompt) در دنیای هوش مصنوعی و مخصوصاً چت‌بات‌هایی مثل Chat GPT و …، به متنی گفته می‌شه که شما به مدل می‌دین تا بر اساس اون پاسخ تولید کنه.

چند نمونه برای درک بهتر:

• وقتی می‌نویسین «یک متن انگیزشی برای شروع روز بنویس»، همین جمله پرامپته؛
• اگر یه عکس آپلود کنین و بپرسین «این عکس رو توصیف کن»، کل درخواست شما (عکس + متن) پرامپت محسوب می‌شه؛
• حتی وقتی چند جمله پشت‌سرهم گفت‌وگو می‌کنین، هر پیام جدید شما یک پرامپت تازه‌اس.

۱. تعیین نقش

این مرحله شاید مهم‌ترین بخش باشه.

با تعیین یه نقش، شما هوش مصنوعی رو توی یه چارچوب ذهنی قرار می‌دین؛ به جای اینکه فقط ازش بخواید “ترجمه کن”، بهش بگین که “تو مترجم رسمی یک سند حقوقی هستی” یا “تو یک شاعر هستی که قراره یه اثر ادبی رو به زبان فارسی بازآفرینی کنی”.

این کار به هوش مصنوعی کمک می‌کنه تا نه تنها کلمات، بلکه لحن و هدف پشت متن را نیز درک کنه.

این مثال‌ها رو ببینین:

• برای ترجمه فنی: تو یک مهندس هستی که در حال ترجمه یک دفترچه راهنمای فنی برای کاربران ایرانی هستی.
• برای ترجمه بازاریابی: تو یک کپی‌رایتر حرفه‌ای هستی که محتوای تبلیغاتی را برای یک بازار جدید بومی‌سازی می‌کنی.

۲. تعریف دقیق وظیفه

وظیفه باید بدون ابهام و کاملاً مشخص باشه؛ به جای گفتن “متن رو ترجمه کن”، جزئیات رو اضافه کنین.

• از چه زبانی به چه زبانی؟ (مثلاً: “از انگلیسی به فارسی ترجمه کن.”)
• چه نوع ترجمه‌ای؟ (مثلاً: “ترجمه کلمه به کلمه”، “ترجمه روان و بومی‌شده”، “بازنویسی محتوا به زبانی ساده‌تر”)

۳. ارائه زمینه و کانتکست

کانتکست یا زمینه، به هوش مصنوعی کمک می‌کنه تا از ابهام جلوگیری کنه؛ بسیاری از کلمه‌ها در زبان‌های مختلف معانی متعددی دارن و تنها با دانستن کانتکست می‌شه معنی صحیح رو انتخاب کرد.

• نوع متن: آیا این متن یک مقاله علمی، یک ایمیل دوستانه، یا یک خبر فوریه؟
• موضوع اصلی: در مورد چه چیزی صحبت می‌کنه؟ (مثلاً: “این متن درباره‌ی الگوریتم‌های یادگیری ماشینه. “)
• هدف متن: هدف نهایی متن چیه؟ (مثلاً: “هدف متن، آموزش یک مفهوم پیچیده به مبتدی‌هاس. “)

۴. تعیین لحن و سبک

لحن و سبک ترجمه باید با مخاطب هدف همخوانی داشته باشه؛ این بخش به شدت به نوع ترجمه و مخاطب بستگی داره.

• لحن: رسمی، دوستانه، علمی، شوخ‌طبع، جدی، انگیزشی.
• سبک: ساده و روان، ادبی و فاخر، تخصصی و آکادمیک، محاوره‌ای.

مثال:

• رسمی: “متن رو با لحنی کاملاً رسمی و اداری ترجمه کن.”
• غیررسمی: “ترجمه باید با لحنی دوستانه و صمیمی باشه.”

۵. مشخص کردن مخاطب

مخاطب شما کیه؟ ترجمه برای یک متخصص با ترجمه برای عموم مردم کاملاً متفاوته.

• مثال: “این ترجمه برای دانشجویان رشته‌ی مهندسی نرم‌افزاره” یا “این ترجمه برای کودک‌هاس، بنابراین باید از کلمه‌های ساده و قابل فهم استفاده کنی.”

نکات تکمیلی برای بهینه‌سازی پرامپت

1. محدودیت‌ها و دستورالعمل‌های خاص:

• کلمات کلیدی: اگر کلماتی وجود دارن که نباید ترجمه بشن یا باید به شکل خاصی ترجمه بشن، اون‌ها رو مشخص کنین؛ مثلاً: “واژه‌ی AI رو ترجمه نکن و به همون شکل انگلیسی نگه دار.”
• طول متن: اگر می‌خواید ترجمه از یک تعداد کلمات مشخص بیشتر یا کمتر نباشه، اون رو ذکر کنین.
• فرمت‌بندی: اگر نیاز دارین ترجمه به صورت لیست، جدول، یا با استفاده از Markdown باشه، اون رو در پرامپت بیارین.

2. استفاده از نمونه: برای ترجمه‌های خیلی تخصصی یا با سبک خاص، می‌تونین چند نمونه از متن اصلی و ترجمه مورد نظرتون رو در پرامپت قرار بدین؛ این کار به هوش مصنوعی کمک می‌کنه تا الگوهای مورد نظر شما رو سریع‌تر شناسایی کنه.

1. تکرار و اصلاح: اگر از نتیجه‌ی اولیه راضی نبودین، به جای شروع از اول، از هوش مصنوعی بخواین تا ترجمه رو اصلاح کنه.

• مثال: “ترجمه‌ی قبلی رو ببین؛ اونو روون‌تر و طبیعی‌تر کن.” یا “جمله‌ی سوم رو با کلمات ساده‌تری بازنویسی کن.”

نمونه‌های جامع برای انواع ترجمه

در اینجا، پرامپت‌های کامل‌تری رو برای انواع ترجمه ارائه می‌دیم که تمامی اصول بالا رو در بر می‌گیرن.

۱. ترجمه حقوقی

هدف: ترجمه یک قرارداد با نهایت دقت و بدون هیچ‌گونه ابهامی.

پرامپت: “تو یک مترجم رسمی و متخصص در حوزه‌ی حقوق هستی؛ قرارداد زیر رو از انگلیسی به فارسی ترجمه کن، متن اصلی یک قرارداد تجاری است و ترجمه باید کاملاً رسمی، دقیق و بدون ابهام باشه.

از اصطلاحات حقوقی رایج در فارسی استفاده کن و کلمه به کلمه ترجمه نکن، بلکه مفهوم رو به صورت صحیح و قابل فهم برای حقوقدان‌های ایرانی منتقل کن؛ هیچ‌گونه حاشیه یا توضیح اضافه‌ای ارائه نده، فقط متن قرارداد رو ترجمه کن.”

۲. ترجمه محتوای آموزشی

هدف: ترجمه یک متن آموزشی برای دانش‌آموزان دبیرستانی.

پرامپت: “تو یک معلم و متخصص آموزش هستی. متن زیر رو که درباره‌ی قوانین فیزیک است، از انگلیسی به فارسی ترجمه کن. ترجمه باید با لحنی روان، ساده و آموزشی باشه تا برای دانش‌آموزان دبیرستانی قابل درک باشه.

از مثال‌ها و تشبیه‌هایی استفاده کن که در فرهنگ ایرانی ملموس باشه؛ هدف این ترجمه آموزش و انتقال آسان مفاهیمه، نه ترجمه کلمه به کلمه.”

۳. ترجمه شعر

هدف: بازآفرینی یک شعر با حفظ وزن، قافیه و احساسات.

پرامپت: “تو یک شاعر و مترجم ادبی هستی. شعر پایین از انگلیسی به فارسی بازآفرینی کن. اولویت اصلی، حفظ وزن، قافیه، احساس و لحن شاعرانه‌ی متن اصلیه.

از واژگان فاخر و ادبی فارسی استفاده کن و به جای ترجمه‌ی لغت به لغت، روح شعرو منتقل کن. ترجمه نهایی باید شبیه به یک شعر اصیل فارسی باشد.”

با استفاده از این اصول و نکات، می‌تونین از ابزارهای هوش مصنوعی مثل یه دستیار حرفه‌ای ترجمه استفاده و به نتایج دقیق و باکیفیتی دست پیدا کنین.

کاریز از همه این کارا، خلاصت می‌کنه!

حالا می‌رسیم به اصل مطلب!

وقتی همه این کارها رو، با دقت خیلی بیشتر، هوش مصنوعی ترجمه کاریز می‌تونه انجام بده، چرا این همه زحمت بکشین؟

از اونجایی که کاریز توسط مترجمان حرفه‌ای و با سابقه طراحی شده، پراپمت‌های دقیق و کارآمدی هم براش نوشتن و بدون اینکه نیاز داشته باشین برای هر متن، یه پرامپت مخصوص بچینین، می‌تونین ترجمه انواع متون تخصصی رو به اون بسپارین.

از کجا شروع کنیم؟

کافیه یه حساب کاربری بسازین، حتی نیازی نیست از همون اول حسابتونو شارژ کنین، با اعتبار اولیه کاریز، بخشی از متن رو به صورت امتحانی، ترجمه کنین تا خیالتون از کیفیتش راحت باشه.

اگه سوالی درباره پرامپت‌نویسی دارین، حتما بپرسین، سعی می‌کنم جوابتونو بدم. 😊